We staan in Nederland met elkaar voor grote maatschappelijke opgaven die allemaal een impact hebben op onze fysieke leefomgeving. Het is essentieel om zorgvuldig om te gaan met de beschikbare ruimte en verantwoorde keuzes te maken. Dit kan alleen als we een goed beeld hebben van de ruimte in ons land en de mogelijkheden en onmogelijkheden daarin. Zicht op Nederland dus. Daarvoor is betrouwbare en breed beschikbare informatie over de leefomgeving onmisbaar. Bijvoorbeeld om participatie te faciliteren en inzicht te geven in te nemen besluiten.
Het versterken van ieders informatiepositie heeft groot positief effect op de resultaten die we in het fysieke domein willen bereiken. De visie laat zien hoe het Beraad voor Geo-Informatie dit wil bereiken. Werken op basis van kennis en data is in de Contourennotitie Nota Ruimte neergezet als ambitie. De visie Zicht op Nederland moet helpen om deze ambitie van een stevig fundament te voorzien.

Noodzaak

Zonder een complete en gezamenlijke informatiepositie rondom de opgaven in de fysieke leefomgeving kunnen overheden hun taken niet goed uitvoeren. We beginnen gelukkig niet bij nul. De huidige Nationale Geo-Informatie Infrastructuur (NGII) is al jaren operationeel en de data uit deze infrastructuur wordt binnen en buiten de overheid veelvuldig gebruikt. Op dit moment meer dan 30 miljard keer per jaar. Dit levert nu al grote baten op. Maar er ontbreken belangrijke data, soms zijn data onvoldoende gestandaardiseerd en niet altijd zijn ze van voldoende kwaliteit. Ook ontbreekt het aan bereidheid en vertrouwen om data te delen, ontbreken relevante analyse- en visualisatiemogelijkheden en is de toepassing voor niet-professionele gebruikers nog onvoldoende laagdrempelig.

Daarmee missen we grote kansen om ruimtelijke informatie te benutten in de ruimtelijke ordening. De inzet van feitelijke (digitale) kaartbeelden zegt mensen bij complexe vraagstukken vaak meer dan duizend woorden. Het heeft een duidelijk versnellend effect op participatie en besluitvorming bij gebiedsinrichting. En als we beschikken over en gemeenschappelijk beeld van de feiten, dan verbetert de samenwerking tussen overheden en alle partijen die in een gebied samenwerken en verkleinen we de kans op vertragingen en faalkosten als gevolg van verkeerde besluiten. Doorontwikkeling en uitbreiding van de NGII is daarom essentieel.

Inhoud visie

De overheid wil zicht op Nederland bieden door de ruimtelijke informatie zo te organiseren, dat deze een integraal beeld van de leefomgeving geeft. Een beeld waarover iedereen kan beschikken, niet alleen lokaal, maar ook op nationale schaal. Een beeld dat niet alleen de huidige situatie beschrijft, maar het ook mogelijk maakt om toekomstbeelden van de leefomgeving te schetsen, kansen en dilemma’s inzichtelijk te maken en consequenties van mogelijke ingrepen te simuleren. Een beeld dat zich gaat ontwikkelen in 3D en zo aansluit bij onze menselijke manier van waarnemen. 

Bij het bieden van zicht op Nederland staan de maatschappelijke opgaven in de fysieke leefomgeving voorop. Om deze opgaven met de juiste informatie te kunnen aanpakken zullen de samenwerkende partijen voortdurend de ruimtelijke informatiebehoefte bij departementen en medeoverheden in beeld brengen.

Nauwe samenwerking

De meerjarenvisie is het product van de gezamenlijke kennis en kunde van alle partijen die in het Beraad voor Geo-informatie zitting hebben: de ministeries van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Defensie, Economische Zaken en Klimaat, Infrastructuur en Waterstaat, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, het Interprovinciaal Overleg, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de Unie van Waterschappen, Rijkswaterstaat, het CBS, het RIVM, Netherlands Space Office, de stichting Geonovum, het Kadaster en de Geologische Dienst Nederland. Rijk en medeoverheden hebben de visie in december vastgesteld in het bestuurlijk overleg voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten, het Interprovinciaal Overleg en de Unie van Waterschappen hebben in de afgelopen periode vanuit hun eigen perspectief en in contact met BZK visie- en werkdocumenten opgesteld die net als de meerjarenvisie Zicht op Nederland inzetten op een betere ruimtelijke informatievoorziening om de opgaven in de leefomgeving vooruit te helpen.

Aanpak

De visie is een stip op de horizon, een streefbeeld dat alleen op basis van gerichte keuzes en met de juiste financiering stapsgewijs met elkaar concreet gemaakt kan worden. Rijk en medeoverheden trekken samen op in de uitvoering van de visie. In de komende periode stellen de leden van het Beraad voor Geo-informatie onder coördinatie van de minister voor VRO een werkagenda op, die de benodigde activiteiten voor de realisatie van de visie concretiseert.