Dit heeft geleid tot de ontwikkeling van een conceptueel model, waarmee netbeheerders efficiënter en nauwkeuriger kunnen werken. Sefanja Severin, data-architect bij Stedin, vertelt hierover.
Nederland staat voor grote maatschappelijke uitdagingen, waaronder de energietransitie. Netbeheer Nederland, de vereniging van alle elektriciteits- en gasnetbeheerders in Nederland, onderzoekt hoe data deze transitie kunnen versnellen. Gegevens uit geo-basisregistraties spelen hierbij een belangrijke rol. Bijvoorbeeld bij het coördineren van alle activiteiten voor het aanleggen en beheren van elektriciteits- en gasnetten op een locatie: het locatiebeheer.
Duiden op basis van een adres
Netbeheerders gebruiken adressen vaak om objecten te identificeren waarvoor zij verantwoordelijk zijn. Sefanja legt uit: "Dit is echter een weinig betrouwbare methode, onder andere door varianten in schrijfwijze en adreswijzigingen. Stel dat een adres in Friesland niet langer in het Nederlands wordt gespeld, maar in het Fries, dan wordt het nieuwe adres niet standaard opgenomen in onze gegevens. Dit kan leiden tot onduidelijkheid en administratieve rompslomp wanneer we een aansluiting willen aanleggen of beëindigen. Monteurs kunnen daardoor op de verkeerde locatie terechtkomen. Een robuustere oplossing is om niet het adres zelf als sleutel te gebruiken, maar het unieke identificatienummer van het verblijfsobject in de BAG. Deze ID’s blijven gelijk, ook als de straatnaam of plaatsnaam wijzigt."
Een ander voorbeeld betreft studentenwoningen. "In studentencomplexen wordt energie doorgaans geleverd via één centrale aansluiting, terwijl de kosten daarvan via all-in huur aan de bewoners worden doorberekend. Deze centrale aansluiting is bij de netbeheerder vaak gekoppeld aan slechts één van de verblijfsobjecten, terwijl het complex uit meerdere zelfstandige eenheden bestaat. Deze discrepantie leidde tijdens de uitkering van de energietoeslag in 2022 tot administratieve problemen: studenten kwamen niet in aanmerking omdat zij formeel geen eigen aansluiting hadden, ook al voldeden zij inhoudelijk aan de voorwaarden. Een mogelijke oplossing is om de aansluiting niet aan één verblijfsobject te koppelen, maar aan het pand als geheel, dat in de BAG een eigen identificatie heeft. Dergelijke mismatches tussen adresgegevens en aansluitregistraties doen zich ook voor bij objecten zonder formeel adres, zoals recreatiewoningen."
Gebruik van geo-basisregistraties
Om efficiënter te werken, ontwikkelen netbeheerders in Nederland diverse registraties op basis van een BAG-ID, waaronder verbeterd locatiebeheer. "De afgelopen tijd hebben we gezamenlijk onderzocht hoe gegevens uit geo-basisregistraties kunnen bijdragen aan eenduidige en accurate informatie. Door deze gegevens te koppelen, ontstaat een landelijk en uniform beeld voor het locatiebeheer van netbeheerders."
De verkenning heeft geleid tot een conceptueel model dat als basis kan dienen voor een centraal locatieregister. Sefanja: "Omdat in de BAG gegevens landelijk en volgens een vaste standaard worden vastgelegd, kunnen we toewerken naar een centrale plek met data waarmee netbeheerders kunnen werken. Bovendien voorkomen we door het gebruik van deze geo-basisregistratie dat wijzigingen in adressen over het hoofd worden gezien."
De koppeling in de praktijk
Het conceptuele model is inmiddels in de praktijk gebracht. Zo gebruikt Mijnaansluiting.nl een directe koppeling met de BAG om precies te bepalen op welk adres een aansluiting moet komen. Hierdoor hoeft een aanvrager niet meer handmatig uit te zoeken welke netbeheerders betrokken zijn: het systeem selecteert automatisch de juiste partijen op basis van locatie. Burgers en bedrijven kunnen zo met één digitale aanvraag meerdere voorzieningen regelen, zoals elektriciteit, water en telecom. Sefanja: "Dit laat zien hoe gestandaardiseerde geo-data de dienstverlening aan burgers concreet versnelt en vereenvoudigt.”
Ook voor beleidsmakers biedt de koppeling met de BAG waardevolle inzichten. "Door gasverbruikgegevens te koppelen aan kenmerken uit de BAG – zoals bouwjaar en oppervlakte van verblijfsobjecten – ontstaat een rijkere informatiebasis. Zo kunnen beleidsmakers analyseren welke typen gebouwen relatief veel gas verbruiken, waar de grootste verduurzamingswinst te behalen is, en hoe beleid gericht kan worden op specifieke bouwperioden of woningtypes."
Samen bouwen aan een sterk geo-datafundament
Het ontwikkelde model laat zien hoe geo-basisregistraties kunnen bijdragen aan maatschappelijke opgaven in Nederland. Sefanja: "Binnen Netbeheer Nederland willen we geo-data optimaal te benutten. Samenwerking en kwaliteitsborging zijn daarbij cruciaal. Nauwkeurige en betrouwbare data helpen zowel netbeheerders als burgers om fouten te voorkomen."
De netbeheerders hebben bij het ministerie van Klimaat en Groene Groei onder de aandacht gebracht dat een verplichte koppeling met de BAG wenselijk is. Netbeheerders zien dit als een noodzakelijke voorwaarde voor het efficiënt en eenduidig delen van gegevens met externe partijen – een verantwoordelijkheid die expliciet is opgenomen in de nieuwe Energiewet.
Wil je meer weten over het conceptuele model? Neem dan contact op met Sefanja Severin via sefanja.severin@stedin.net.
Kijk ook het webinar terug via YouTube.